-Sercan KAPUSUZ-

  Devrekli şair Rüştü Onur ölümünün 76'ıncı yıldönümünde Devrek’te anıldı. Devrek Rüştü Onur Sanat ve Kültür Derneği (ROSAK) tarafından Cumhuriyet Alanı’ndaki Rüştü Onur büstü önünde anma töreni düzenlendi.

   Devrek Rüştü Onur Sanat ve Kültür Derneği (ROSAK) tarafından Cumhuriyet Alanı'ndaki Rüştü Onur büstü önünde düzenlenen anma törenine; Devrek Belediye Başkan Vekili Osman Erenoğlu, CHP Devrek İlçe Başkanı Yaşar Bükrü, İYİ Parti Devrek İlçe Başkan Vekili Şenol Barutçu, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Öğretim Üyesi  Prof. Dr. Şendoğan Karadeli, Rüştü Onur Sanat ve Kültür Derneği Başkan Yardımcısı M. Naci Kocabıyık, İl Genel Meclisi Üyesi Mustafa Uzundal, şair ve Yazarların yanda sanatseverler katıldı.

  Rüştü Onur'un büstüne çelenk sunumuyla başlayan törene saygı duruşuyla devam edildi. Törende konuşan Rüştü Onur Sanat ve Kültür Derneği (ROSAK) başkanı şair-yazar İbrahim Tığ, Devrekli şair Rüştü Onur'u vefatının 76. yılında saygıyla andıklarını söyledi.

 Garip Akımının öncülerinden Orhan Veli, "Son yıllarda Zonguldak üç büyük yetenek yetiştirdi: Biri Rüştü Onur, biri Kemal Uluser, biri de Muzaffer Tayyip. Bu ne biçim keder! Üçü de arka arkaya öldüler.”diye tanımladığı Zonguldaklı şairler; Rüştü Onur 22, Muzaffer Tayyip Uslu 24 ve Kemal Uluser de 29 yaşında yaşama veda etti.

       Bugün 2 Aralık. Rüştü Onur ardında bir kitaplık şiir, öykü ve mektup bırakarak 2 Aralık 1942 tarihinde 22 yaşın baharında aramızdan ayrıldı. Onur'u ölümünün 76. yıldönümünde sevgi ve şükranla anıyoruz.

     Yine, Aralık ayında yitirdiğimiz değerlerimiz; Namık Kemal,  Adnan Veli Kanık,  Reşat Nuri Güntekin, Cavit Orhan Tütengil, Abidin Dino, Adile Naşit, Zeki Faik İzer, Oğuz Atay, Behçet Necatigil, Ali Şen, Ercüment Ekrem Talu, Yakup Kadri Karaosmanoğlu,  Sunullah Arısoy, Mehmet Rauf, Babür Şah, Mehmet Akif Ersoy, Ahmet Mithat Efendi, Faik Baysal, Hulusi Kentmen, Mahmut Esat Bozkurt ve Sevim Burak'ı saygıyla anıyoruz.

     PEKİ, KİMDİR RÜŞTÜ ONUR?

     Onur, 3 Ağustos 1920 tarihinde Devrek’te doğdu. İlköğrenimini burada, ortaöğrenimini de Zonguldak’ta tamamladıktan sonra Kastamonu’da başladığı lise öğrenimine Zonguldak’ta devam etti.   

    Zonguldak Çelikel Lisesi 2. Sınıfında iken hastalığının (verem) artması nedeniyle okulu bırakmak zorunda kaldı. Ereğli Kömür İşletmeleri (EKİ)’nde Maliye Varidat (Gelirler) Memur Muavini olarak çalışmaya başladı. Hastalığı şiddetlenince, önce üç ay Zonguldak’ta, sonra da Heybeliada Senatoryumu’nda tedavi gördü.

     İstanbul’dan Zonguldak’a dönerken Anafarta Vapuru’nda, annesi Ünyeli, babası ise Bitlis Eşrefhanoğulları sülalesinden olan Mediha Sessiz adlı bir kızla tanıştı. Bu tanışma, iki gencin hayatını değiştirdi. 

Rüştü Onur biraz iyileşince Zonguldak’taki memuriyet görevine döndü. Onur, yolculuk sırasında aşık olduğu Mediha’yı unutmadı ve genç kadınla yazışmaya başladı.

     MEDİHA’YLA 18 GÜN EVLİ KALDI

     7 Ağustos 1942 tarihinde Zonguldak’ta dayısının evinde Mediha Sessiz ile nişanlanan Rüştü Onur, 15 Ekim 1942 tarihinde Beşiktaş Evlendirme dairesinde nikahları kıyıldı ve Medihaların Beşiktaş’taki evlerine yerleşti.

     Evliliklerinin 18. gününde Mediha karın zarı iltihabından öldü (2 Kasım 1942). Onun ölümüne çok içerleyen Rüştü de ondan tam bir ay sonra 2 Aralık 1942 tarihinde ciğerlerinden gelen kanla boğularak yaşama veda etti.

     ONUR, EDEBİYAT TARİHİMİZDE YERİNİ ALDI

     Rüştü Onur, kısacık ömrüne az sayıdaki ama kendine özgü tekniği ve üslubu olan şiirleri sığdırmış, “Garip Akımı”nın önemli temsilcilerinden biri olarak edebiyat tarihimizde yerini aldı. İlk hamurunu Zonguldak’ta Edebiyat öğretmenliği yapan, dostu Behçet Necatigil’in yoğurduğu Onur, yakın arkadaşları Muzaffer Tayyip Uslu ve Kemal Uluser’le Zonguldak ve edebiyat dünyasının simgesi haline geldi.

    Yeni İnsanlık, Varlık, Ses, Bağ, Servet-i Fünun, Ocak, Kara Elmas, Yeni Zonguldak, Gündüz ve Değirmen adlı dergilerde, şiir, hikaye ve denemeleri yayınlanan Rüştü Onur, dönemin önemli edebiyatçıları; Abdülbaki Gölpınarlı, Oktay Rıfat, Necati Cumalı, Salâh Birsel, Oktay Akbal, Müfide Güzin Anadol ve İbrahim Behçet Kalaycı ile arkadaşlıklar kurdu.

     Onur’un şiirlerinde yaşam ile ölüm hep bir bütün teşkil eder. Onu, Zonguldak'ın saçak altındaki maden işçileri, çocukları, kenar mahalle insanları, kuşları ve denizi yakından ilgilendirip hüzünlendirmiştir. Bu tutum da Onun edebiyatımızda haklı yerini almasını sağlamıştır.

     ŞEHİR DERGİSİ ONUN VASİYETİ

     Onur, 12 Eylül 1940'ta Necati Cumalı’ya yazdığı mektubunda, ‘Ey benim mektuplariyle huzur bulduğum ve avunduğum kardeşim. Şehir’de buluşacağız. Her ne pahasına olursa olsun Şehir çıkacak… Şehir okuyucu kitlesinin karşısına yeni bir atmosferle çıkacak.’diyordu. Ömrü yetmediği için bu dergiyi çıkaramadı. Onun bu isteğini kendilerine bir vasiyet kabul eden şair ve yazarlar; İbrahim Tığ, Fahrettin Koyuncu ve Orhan Tüleylioğlu ‘Şehir’i çıkarmaya başladı. (Aralık 2004)  Zonguldak’ın tek edebiyat dergisi olan Şehir bugün 123.sayısına ulaştı. Şiirin merkezde olduğu bir şiir dergisi anlayışıyla, bir derya olan Türk şiirine katkıda bulunmaya çalışıyor.

    Rüştü Onur’u Ölümünün 76. yıldönümünde saygıyla anıyor yazımı Behçet Necatigil şu dizeleriyle noktalıyorum:

 

     “Bir şair yaşamıştı Zonguldak’ta

       Adı Rüştü Onur’du

       Bilseydi hatırlanacağını

       Ölümünden sonra

       Memnun olurdu.”