Güzel bir Erzurum türküsü var: “Hani Yaylam Hani Senin Ezelin” adını taşıyan.Raci Alkır’ın kaynak kişisi olduğu bu türküyü en çok Nurullah Akçayır ağabeyden dinlemesini severim. Onun ağzına çok yakıştığını düşünürüm hep.
Sözkonusu türkünün ikinci bölümü şöyledir:
“Yaz olanda yayla yayla otlanır
Arap atlar topuğundan etlenir
O yaylada koyun kuzu beslenir
Hani yaylam hani senin ezelin”
Fakat bu türküde de bir aksama var -Mansur Kaymak hocam yine beni eleştirebilir, repertuvardaki gibi okunmalıdır- diye. Ama ben Türkçemizin doğru kullanımından yana oldum, olmaya da devam edeceğim.
“Arap atlar topuğundan etlenir” diye okuyan bir çok sanatçı var bu türküyü. Oysa, doğrusu: “Arap atlar topuğundan betlenir”dir.
Erzurum yöresinde; Betlenmek: Atın ayaklarında oluşan beyazlık, beyaz kıllar. (Hüseyin Yaltırık) anlamına gelir.
Düşünün bir; at nasıl topuğundan etlenir ya da beslenir?
*
Yine Muzaffer Sarısözen’in Rüştü Gür’den derlediği bir Bodrum türküsü var: “Çökertme'den Çıktım Halil'im Başım Selamet”
Bu türkünün bağlantı (Nakarat) bölümü şöyledir:
“Burası da aspat değil Halil'im aman Bitez Yalısı
Ciğerime ateş saldı telli kurşun yarası”
Burada geçen “Aspat” sözcüğünü; aspalt, asfalt şeklinde okuyan sanatçılarımız da var.
Oysa, “Aspat” daha doğrusu Aspat Koyu, Muğla'nın Bodrum ilçesinin Akyarlar mevkiinde bir yer adıdır.
*
Bir başkası…
“Ben Bir Göçmen Kızı Gördüm Tuna Boyunda” adlı Havva Karakaş’ın Fethiye İşçiler’den derlediği bu güzel türküde de aksayan yön var.
Şöyle ki:
“Ben bir göçmen kızı gördüm Tuna boyunda
Elinde bir bir besli kuzu hem kucağında”
Bu türküyü de bazı sanatçılar; “Göçmen Kızı”, “Romen Kızı”, “Roman Kızı” şeklinde okuyorlar.
Rumen / Romen: Romanyalılara verilen ad.
Roman: Türkçede Çingene anlamındadır.
Burada aslolan “Göçmen Kızı” değil, Rumen Kızı’dır.
*
Bilgilerinize…
