Hepimizin severek, beğenerek dinlediği hatta eğlence ve düğünlerimizin vazgeçilmezi olan bir türküdür: Konyalım.
Konya türküsü diye bilinen bu türküyü Bedia Akartürk’ün sesinden dinledikçe insanın içi kıpır kıpır olur. Yürekleniriz biraz da.
Bu türkü Konya türküsü değildir aslında. Girit’in bir şehri olan Hanya’ya ait bir türküdür. Hanya aynı zamanda Girit’in başkentidir. Hatta, Girit, Osmanlı zamanında sürgün yeri olduğu için, “Hanya'yı Konya'yı görmek” deyimi de Girit’ten gelmiştir.
Türkünün öyküsünü türkülerimizin gülü, ablam Necla Akben hanımefendiden dinleyelim:
-Osmanlı, Girit adasını fethettiği zaman Konya’dan çok sayıda aileyi oraya yerleştirir. Hanyalı bir kız oraya yerleştirilen ailelerden Konyalı bir gence aşık olur. Tabii arada dil, din, ırk ve kültür farkı vardır. Hanyalı kız için bunların hiçbiri önem taşımaz ve Konyalı gence bu türküyü yakarak aşkını ilan eder. Bu iki gencin kavuşup kavuşmadığı bilinmez ama türküsü dilden dile söylenerek günümüze kadar gelmiştir.
Türkünün gerçek sözleri de şöyledir:
“Hanya’da benim elli dirhem* kestanem
Konyalıdan başkasını istemem
Yürü yavrum yürü, saçlarını sürü
Şimdi burdan geçti Konyalının biri.
Hanya’da benim elli dirhem bulgurum
Konyalının kaşlarına vurgunum
Hanya’da benim elli dirhem şekerim
Sen sarhoş ol ben kahrını çekerim
Hanya’da benim elli dirhem eriştem
Konyalıdan olsun benim eniştem
Hanya’da benim elli dirhem rakım
İçer içmez geçmez benim merakım
Hanya’da benim elli dirhem pırasam
Mumlar yaksam Konyalıyı arasam”
Sözü tekrar Necla Akben usta’ya bırakalım:
“Cumhuriyete giden yolda, 30 Ocak 1923 yılında Lozan Barış Antlaşması’na Türk ve Yunan hükümetlerince ek olarak yapılan ve imzalanan ‘Mübadele Sözleşmesi’ gereği Girit Müslümanları Anadolu’ya taşındı. İşte Girit’ten gelen göçmenlerden dinledikleri bu türküyü Konyalılar çok beğenmiş, sahiplenmiş ve kendilerine mal etmişler. Hatta, “Hanya”yı “Hani ya” şekline dönüştürmüşler. Muzaffer Sarısözen hocamız da bu türküyü derlemiş ve Konya türküsü olarak kayıtlara geçmiştir.”
*Dirhem: Dilimize Yunancadan geçmiş olan dirhem, okkanın dört yüzde birine eşittir. Yani, 3,2075 gram ağırlık ölçüsüdür.
