4.1.ERMENİSTAN’IN EMPERYALİZMLE DANSI
Osmanlı İmparatorluğu’nun parçası olan Ermeniler, gerileme ve çöküş döneminde,Anadolu’nun doğusunda “Büyük Ermenistan” kurma düşü ile eyleme geçtiler. Osmanlı’yı bölüşme planı yapan batılı devletlerle işbirliğine yöneldiler. Büyük Ermenistan’a katmak istedikleri Doğu bölgemizde yaşayanAzeri ve Kürt kökenli yurttaşlarımızı bölgeden göçe zorlayıcı, taciz ve saldırılara başvurdular. Osmanlı ile tarihsel hesaplaşması bulunan emperyalist devletler, Ermenilerin durumunu iyileştirici (!) yeni haklar istediler.
Osmanlı devleti bu istekleri yerine getirmesine karşın Ermenilerin yakınmaları ve işbirlikçi tutumları hiç değişmedi. Girdiği her savaşta Osmanlı orduları ve geride kalan masum halk, silahlı Ermeni çeteleri tarafından içerden vuruldu. Doğu ve Güneydoğu Anadolu topraklarında yaşayan Kürtler yaşadıkları toprakların Ermenilere verileceği kaygısı ve kendilerini korumak amacıyla Ermenilere karşı saldırılara başvurdular. Bu gelişmeleri göz önüne alan Osmanlı yönetimi Birinci Dünya Savaşı’nın ortalarında kritik bölgelerde yaşayan Ermenileri başka bölgelere göç ettirdi. Bazı Ermeni çete liderleri ise tutukladı. Ancak Osmanlı 1918’de, savaşta yenilerek askeri dağıtıp, silahları teslim edince, Ermeniler yeniden karşı saldırıları artırdılar.Doğu’da Ermeniçeteleri, Karadeniz’de Rumlarla, Güney’de Fransızlarla birlikte Türk, Kürt ve Azeri kırımları başlattılar.
Kurtuluş Savaşı’nın başlangıcı öncesi ilk düzenli askeri operasyon, 1920’de Doğu bölgemize saldıran Ermeni kuvvetlerine karşı yapıldı. Karabekir Paşa; Ankara’nın onayı ile Ermenistan’a karşı hareket başlattı. 30 Ekim’de 1920’de Kars geri alındı. Ermeniler ateşkes istemek zorunda kadılar. Gümrü’nün teslim edilmesi koşulu ile bu istek kabul edildi. 7 Kasım’da Gümrü ve Şahtahtı teslim alındı. 8 Kasım’da Türkiye’nin ateşkes koşulları Ermenilere iletildi. Ateşkes koşullarına göre Ermeniler Sevr Anlaşması’nı tanımadığını bildirdi ve İtilaf Devletleri ile diplomatik ilişkilerini kestiler.
Ermenistan’ın Sovyetler tarafından işgali sonrası Sovyetler ile Moskova Anlaşması ve son olarak Sovyet Ermenistan, Sovyet Gürcistan, Sovyet Azerbaycan ile Türkiye arasında ayrı ayrı Kars Anlaşması yapıldı. Ermenistan, Sovyet orduları tarafından işgali sonrası uzun yıllar Türkiye, Azerbaycan ve Nahcivan için sorun çıkarma olanaklarından mahrum kaldı.
Lozan Anlaşması’nda, Anadolu topraklarını Büyük Ermenistan sınırlarına katma konusunda son umudunu da yitiren Ermenistan, Dış Ermenileri (Diaspora) devreye sokarak Cumhuriyet döneminde yeniden Türkiye aleyhine çalışmaya başladı. Emperyalist ülkelere ek olarak yeni müttefiki, ayrılıkçı Kürtlerdir. 1927’de Kürt Hoybun Cemiyeti, Fransızlar ve İngilizlerin desteğinde Ermeni Taşnak liderleri ile birlikte kurulan ortak Ermeni-Kürt örgütlenmesidir. 1928 yılından 1932 yılına değin Ağrı isyanlarınıörgütleyen Hoybun Cemiyetidir.Hoybun Cemiyeti’nin asıl hedefi, Ermenileri ve Kürtleri ortak değerlere sahip iki yakın akraba ırk gibi gösteren çalışmalar yürütmektir. 1937 yılında Erivan’da toplanan Kürdoloji Kongresi karşımızda çıkmaktadır. KongredeErmeni-Kürt kültürel akrabalık inşasına yönelik kararlar alınmıştır:
1-Kürtleri Türk kültürü etkisinden kurtarmak,
2-Kürtlerin kökenini efsanelere dayandırarak bulmak, yeni bir Kürt tarihi yazmak,
3-Kürtler ve Yezidiler ve Ermeniler arasında ırksal ilişki bulmak,
4- Bir Kürdistan haritası oluşturmak,
5-Kürtçe lehçelerini birleştirerek Kürt dili yaratmak.
Sürecek..
