İbrahim Tığ
Devrek‘e bağlı Akçasu Köyü’nde bulunan İpsalar Tepesi’nde Roma dönemine ait olduğu düşünülen Beylik Kalesi define avcıların hışımına uğradı.
Tarihi alanın en büyük sorunu ise kaçak kazı yapan define avcıları. Bölgeye gelen defineciler, burada bulunan binlerce yıllık tarihi eserleri tahrip edip, alanı talan ediyor. Devrek, Gökçebey ve Çaycuma ilçelerine hakim İpsalar Tepesi’nde yer alan Beylik Kalesi’nin talan edilmesine tepki gösteren Paşa Kemal Koçakoğlu (73), “Tarihi mekanların define avcıları tarafından talan edildiğinin bir tanığı da bu kale. Kalenin etrafı kazılmış, taşları yıkılmış birileri bir şeyler aramış. Önlem almak gerekiyor. Ancak restorasyona dönük bir çalışma, bir proğramda yok. yok. Sadece Devrek’te de değil, bölgenin genelinde bu tür tarihi mekanlar bakımsızlıktan yok olmakla yüz yüzedir, bu sadece ilçemizin sorunu değildir. Hepimizin görevi olmalıdır.”diye konuştu.
Emrullah Kilerci (48) adlı vatandaş da, define avcılarının bir tarihi, bir kültürü kaçak kazılarla yok ettiğini belirterek, “Bölgemizin kültür ve tarihini yansıtan bu eserlere sahip çıkmalıyız. Bunların talan edilmesi demek bir kültürün ve tarihin, medeniyetin yok edilmesi demektir.”dedi.
Devrek’te bulunan Beylik Kalesi hakkında bilgi veren Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı, Tarihçi Prof. Dr. Güngör Karauğuz, Kale, kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda 240.00 m, kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda ise 150.00 m ölçülerinde olduğunu, kale sur duvar kalınlığı 1.70 m ile 2.70 m arasında değiştiğini, belirtti.
Karauğuz şöyle konuştu: “Sur duvarı 0.90x1.85, 0.80x2.10, 0.30x0.60, 0.70x0.70, 0.35x0.80 m ölçülerinde araziden olduğu gibi toplanan (logaden) bazıları çokgen irili ufaklı taşlardan inşa edilmiş ve derz boşlukları daha küçük çakıl taşları ile doldurulmuştur.
Kale batı cepheye açılan 4.10 m uzunluğunda bir giriş kapısı ile kesilmiştir. Giriş kapısının iki ucu, kale içine doğru yaklaşık 8.00 m kadar uzatılmıştır. Girişin sağ ve sol yanlarının sonraki dönemlerde yapıldığını düşündüğümüz ilave sur duvarlarıyla desteklenmiş olmalıdır.
Kale giriş kapısının 10.80 m kadar güneyinden itibaren doğu yönünde 16.00 m kadar uzayan sur duvarı, kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda 9.00 m olan doğal kayalık bir alana bitiştirilmiştir. Üzerinde yaklaşık otuzun üzerinde ve çapları 0.10, 0.20, 0.25 m, derinlikleri 0.05, 0.08 m arasında değişen sunu çukurları bulunmaktadır Bu alanda 9.60 m uzatılmış olan duvar, doğu yönündeki sura bitiştirilerek kutsal bir alan oluşturulduğu izlenimi oluşturmaktadır.
Kalenin kuzey tarafındaki sur duvarına bitiştirilmiş 5.30 m uzunluğunda, 4.00 m eninde harç kullanılarak yapılmış bir sarnıç bulunmaktadır. Kalenin sonraki dönemlerde de kullanıldığını kanıtlaması açısından önemli olan bu sarnıcın içi taş ve toprakla dolu olduğu için derinliği tespit edilememiştir. Kalenin bulunduğu kesim ormanlık bir alan olduğundan hiçbir seramik parçasına rastlanmamıştır. Ancak Beylik Kalesi’ne kuş uçumu 5 km uzaklıkta ve yaklaşık otuz dönüm bir alana kurulmuş Tepecikören yerleşmesinin bol miktarda Roma Dönemi çanak çömlek malzemesi vermesinden şimdilik bu kalenin bu döneme ait olabileceğini düşündürmektedir.”
Vatandaşları tarihi ve kültürel mirasımıza sahip çıkma konusunda da uyaran Prof. Dr. Güngör Karauğuz, “Toplum olarak tarihi ve kültürel mirasımıza sahip çıkmayı bir türlü beceremiyoruz. Oysa toplumlar topla tüfekle değil, tarih, kültür ve özünden uzaklaştıkça yok olur. Kültürlerini kaybeden toplumlar, özgürlüklerini ve bağımsızlıklarını da kaybeder. Bu nedenle ülkemizin her yeri kültür mirası, tarihi eserlerle doludur. Anadolu tarihinde derin izler bırakan ya da bırakmayan birçok topluluk bu topraklar üzerinde uygarlıklar yaratmış, yaratılanların zenginleşmesine katkıda bulunmuşlardır. Kültürel ve tarihi mirasımıza sahip çıkmalıyız. Kültürel mirasa sahip çıkmak, bilincin yenilenmesi anlamına gelir. Bunun için kültürel ve tarihi mirasımıza karşı çok daha duyarlı olmak zorundayız” diye konuştu
