İbrahim Tığ
Büyük Önderimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk, “Okul sayesinde, okulun vereceği ilim ve fen sayesindedir ki, Türk milleti, Türk sanatı, Türk iktisadiyyatı, Türk şiir ve edebiyatı bu güzelliklerle gelişir.” diyerek okulun toplumlar için önemine işaret etmiştir. Okul çağdaş, aydınlık yarınlar için büyük bir aşamadır. Buradan yetişen nesillerin, ülkenin gelişiminde, ileriye götürülmesinde hiç kuşkusuz büyük bir yeri vardır. Bunun da Atatürk’ün “Okul genç dimağlara, insanlığa hürmeti, millet ve memlekete muhabbeti, şeref-i istiklâli öğretir.” sözü en önemli kanıttır.
Türkiye’de 3 bin 561 lise var. En fazla lise 330 ile İstanbul’da, en az lise Bayburt’ta bulunuyor (5) ve bunu 8’er liseyle de Bartın ve Ardahan izliyor.
Türkiye’nin en eski lisesi 1481 yılında eğitim öğretime açılan Galatasaray Lisesi’dir. 1885 yılında Anadolu’da kurulan ilk lise olma özelliğini ise Kastamonu Abdurrahmanpaşa Lisesi taşır.
Yıllar içinde, liseler bulunduğu illerin birer markası konumuna gelmiştir.
Kabataş, Vefa, Kandilli, Haydarpaşa, Pertevniyal, Bursa ve Adana Erkek Liseleri, Ankara Atatürk Lisesi, Diyarbakır Ziya Gökalp Lisesi, İzmir, Edirne, Manisa, Denizli, Konya ve Çankırı Liseleri hem tarihi hem de önemli eğitim kurumları olarak dikkati çekmiştir hep.
Zonguldak’ın ilk lisesi 1938 yılında eğitim öğretime açılan Mehmet Çelikel Lisesi’dir. Daha sonra Bartın 1961, Ereğli 1965 ve Devrek de 1969 yıllarında liseye kavuşmuştur.
Söze benim de öğrencisi olduğum Devrek Lisesi’ne getireceğim.
Devrek Lisesi, Devrek başta olmak üzere çevre şehir ve köylerin sosyal, kültürel ve eğitim alanında büyük bir rol oynamış ve birçok değerli insanı yetiştirmiş güzide bir kurumdur.
Devrek’te bir lise kurulması çalışmaları Turan Gökdeniz, Müfide Güzin Anadol, Ruhi Karaçelebi ve Mehmet Ali Oktay’ın çaba ve girişimleriyle olmuştur. Bu kişiler 2 Haziran 1955 tarihinde önce “Devrek Yatı Yurdu Yaptırma Derneği”ni kurmuş ve bu dernek üzerinden çalışmalarını sürdürmüştür.
31 Mayıs 1964 tarihinde ise, dernek kongreye gitmiş ve bu toplantıda ileride bir liseye dönüştürülebilecek bir ortaokul yaptırılması kararı almış, derneğin adı da “Ortaokul ve Yatı Yurdu Yaptırma ve Öğrencileri Koruma Derneği” olarak değiştirilmiştir.
4 Mayıs 1966 tarihinde dernek başkanı Kemal Çantı ve II. Başkan A. Nihat Akın’ın girişimleri ve dönemin Sağlık Bakanı (Jet Bakan) Vedat Ali Özkan’ın yardımlarıyla okul Milli Eğitim Bakanlığı'na devredilir. Okul binasının geri kalan kısmını da bakanlık tamamlar.
Devreklilerin başvurusu ve isteğiyle 1968-1969 eğitim öğretim döneminde de bakanlıktan Devrek Lisesi’nin açılması kararı çıkar.
435 bin liraya mal olan okulun inşaatının yapımına, Devrekliler 167 bin, Valilik 105 bin, bakanlık 70 bin ve Devrek Belediyesi 85 bin lira ve geri kalanı da diğer kurumlar olmak üzere nakdi yardımda bulunmuştur.
Devrek Lisesi 25 Eylül 1968 tarihinde Zonguldak Valisi Sabri Sözer, Devrek Kaymakamı Yalçın Bakkal ve halkın katıldığı büyük bir törenle açılarak eğitim öğretime resmen başladı.
4 katlı ve 16 derslikten oluşan Devrek Lisesi’nde 1968-1969 eğitim öğretim yılında toplam 940 öğrenci öğrenim gördü. Okulun yurdunda ise 110 öğrenci yatılı olarak kalmış ve barınmıştır.
1994-1995 eğitim öğretim yılında Devrek Lisesi bünyesinde, Devrek Yabancı Dil Ağırlıklı Lisesi açılmış ve 2005 yılında da bu bölüm kapatılmıştır.
2010 yılında ise Anadolu Lisesi’ne dönüştürülmüş ve adı da Devrek Hamidiye Anadolu Lisesi adını almıştır.
Devrek Lisesi’nin ilk müdürü aynı zamanda Fransızca öğretmeni olan Muammer Tuncer’dir. Daha sonra sırasıyla; Sait Arık, Ali İhsan Mutlu, A. Suphi Altunok, Abdullah Turan, Erhan Divitçioğlu, Musa Eren, Sonay Sarımeşe ve Siyami Akpınar bu okulda müdürlük yapmıştır. Okulun en uzun süre müdürlüğünü ise 22 yılla A. Suphi Altunok yapmıştır.
Devrek Lisesi’ne ilk atanan öğretmen Arif Köse’dir.
Devrek Lisesi’nde; Mehmet Yaşar Bilen, Lütfiye Aydın, Fatma Nevvare, Sabriye Çağırı ve Burhan K. Kurmalı gibi yazarlar da öğretmenlik yapmıştır. Ayrıca bu okuldan Murat Müfettişoğlu, İbrahim Tığ, Elif Sağım gibi şair ve yazarlar da çıkmıştır
Bunun yanında, Arif Köse, Halide Yücel, Ruhsel Seber, Filiz İncirci, Şenol Balcı, Aysel Tipici, Ali-Semiha Demir, Fahri Akçaoğlu, Turgut Özkoç, Nuran Karan, Hanife Aydemir, Tahsin Aygün gibi bir çok değerli öğretmen de bu okulda görev yapmıştır. Kendilerini sevgi, özlem ve şükranla anıyorum.
Devrek Lisesi, 1974 yılında Türkiye genelinde üniversiteye en çok öğrenci yerleştiren lise olarak 154. sırada yer almıştır.
Yine Devrek Lisesi mezunları arasında Prof. Dr. Güngör Karauğuz, Prof. Dr. Sema Taşpınar, Prof. Dr. Kudsi Savaş Erduran, Prof. Dr. Alper Müfettişoğlu, Prof. Dr. Aytekin Albuz, Prof. Dr. Günnur Özbakış Dengiz, Fahri Yücel (Ortaokul-Vali), Yüksel Kocaman (Yargıtay Üyesi), Enis Sivişoğlu (Danıştay Tetkik Hakimi), Hikmet Yokarıbaş (Ortaokul-E. Tuğgeneral), Ömer Lütfi Yaran (Kaymakam), Kerem Kerim Arslan (Adalet Bakanlığı Başmüfettişi), Erol Karan, Adnan Akın, Nadir Saraç, Özcan Ulupınar ve Çetin Bozkurt gibi bir çok değerli insanlarımız yer alır.
Bu yazımda bana katkı sunan Arif Köse, Siyami Akpınar öğretmenlerim ile Rahşan Türkbay Hanım'a teşekkürlerimi sunuyorum.
