İbrahim Tığ

    Zonguldak’ta Çükündür diye bilinen pancar ve pazı ıspanakgiller familyasından bir bitkidir.

    Zonguldak halkı Çükündür’ün yaprak ve kökünü sarma, oturtma, yoğurlu mancar, çükündürlü börek ve turşu olarak tüketir. Bu nedenle Çükündür Zonguldak’ın geleneksel lezzetleri arasında yer alır.

    Zonguldak’ta genellikle Mart sonu Nisan ortasında ekilen Çükündür, daha sonra tohumlarının kendiliğinden yere serpilmesiyle de kış aylarında yenilecek kıvama gelir.

    Manilere de konu olan Çükündür’ü Devrek’in Bakırcılar Köyünde ekimini yapan kadınlarımıza sorduk.

    Makbule  (Makmüş) Tığ (84): “Yazdan bostana ekegoduydum, şindi yiyoruz. Ben Çükündür’ün yoğurlusunu seviyon. Böreğin içine de koyuyodum böreği yumuşak tutuya ve lezzetli oluya. Sofranda varsa çükündür / Bayram sana o gündür / Ne bekleyon Fadük kız / Gelin ol da yüz güldür.”

    Hatice Tığ (79): “Evin altına ekegoduydum, şindi de toplamaya geldim. Çok datlı oluya. Gelin sarmasını yapıya, yoğurtlu yapıya. Böreğe gatıya. Bizim köyde bunun turşusunu yapmazla. Oturtması da gözel olu. Sofraların tadıdır çükündür / Yarın artık bugündür / Çok nazlanır Anşa gız / İsteği davullu düğündür.”

    Şayeste Tığ (45): “Ben pek sevmende, bizim adam seve. Böreğin içine koyuyoz, oturtmasını yapıveriyon. Afiyetle yiya bizim adam”.

    Çükündür’ün insan vücudunda; Alyuvar oluşumunda, böbrek ve safrakesesini temizlediği, rahmin fibromlarını ve miyomları ile göz perdelerini erittiği, yüksek kan şekerini ve tansiyonunu düşürdüğü, şeker hastalığı, kanser ve verem gibi hastalıklardan koruduğu ve mide ve bağırsakları rahatlatığı biliniyor.