Av sezonu açıldığında bıldırcınla beraber üveyiklerde avcıların gözdesidir.
Bıldırcın tarlalarda ve otluklarda avlanırken, üveyik tersine söğüt, ceviz ağaçlarında veya gündoğdu tarlalarında sabah ve akşam beki yapılarak avlanır.
Devrek ilçemizde eskilerden bol bulunurdu, 70’li 80’li yıllarda özellikle “Sazlıkçayı” ve civarında avlanırdık. O zamanlar tarlalar ekilip, biçiliyordu, üveyik’te diğer av kuşları gibi ekili tarlaya veya suya muhtaçtır.
Günümüzde tarım terkedildi… dolayısıyla üveyiklerde bizi terketti.
Hatta bölge avcılarımızın sıkça gittiği Çankırı ve Kızılcahamam avlaklarında bile eski bolluğun olmadığı gözlemleniyor.
***
Üveyiklerde göçmen kuşlardandır, Nisan- Mayıs aylarında kuluçkaya yatmak üzere ülkemize gelirler. Güvercingiller ailesinden olup, basit bir çalı çırpı üzerine inşa ettikleri yuvaya iki yumurta yaparlar.
Kumru’ya çok benzerler, Kumru’nun kuyruğu üveyikten biraz daha uzundur, üveyiğe “adi kumru” da denir.
Sırtı tarçıni renktedir, doğaya uyumludur, göğüs ve karın altı kirli beyazımsıdır, gaga ve ayakları güvercinler gibi kırmızıdır.
***
Ortadoğu ülkeleri, Arabistan, İspanya gibi ülkelerde göç etmeyen yerli üveyikler bolca bulunur.
Ayrıca; Arjantin’de yılda dört defa kuluçkaya yatan ve bu sebeple çok bol bulunan o ülkeye mahsus üveyik cinsi bulunur.
Arjantin devleti bu potansiyeli av turizmi kapsamında kullanır, çok önemli döviz elde eder, Belgesellerde, Av TV’lerde imrenerek izleriz, ülkemizden de sırf üveyik avı için Arjantin’e giden avcılarımız vardır.
***
Üveyik; Çok çeşitli bitki tohumlarıyla beslenir, su kenarları ve çakıllıklarda dolaşmayı da çok sever.
Ürkek bir kuş olan üveyik, uzaktan kaçar, süratli ve zig-zag’lı uçuşlarıyla uçar avında avcıyı seçer, avı oldukça zordur.
Sabah ve akşam yemlenmek için harekete geçtiklerinde tarla kenarlarında bek avı çok zevklidir. Göç yaklaştığı zaman sürüler halinde toplanır, o zaman iyice yağlanmıştır.
Çınar ve ceviz ağaçlarında dinlenirken, kuru dallara konar, bu sebeple yapraksız kuru dalda kolayca görülür… Bir efsaneye göre; yılan’ın en sevdiği et, üveyik etiymiş… yılandan korunmak için kuru dallara konarmış.
Üveyik avcılarımıza rastgele.
ANKA KUŞU
Adam, barda avcı arkadaşlarına rastlayıp ne avladığını sormuş.
“Masallarda anlatılan Anka Kuşu var ya işte onu avlıyorum” demiş.
Arkadaşı, “Nasıl avlanıyor o?”
“Yem olarak bakire bir kız” bulup, ormanın ortasına oturtuyorum. Anka kuşu sadece bakire kızlara gelir, daha sonra ağ atıp yakalıyorum onu.
“Çok zor bu iş” demiş arkadaşı. “Daha ben hayatımda ne bir tane gördüm, nede duydum”
“Haklısın bulması neredeyse imkansız” demiş avcı;
“Esasında etrafta pek fazla Anka Kuşu’da kalmadı.”
GÜNÜN SÖZÜ: “Kırk gün taban eti, bir gün av eti”
(Avcılar bir av avlayabilmek için dağ, tepe demez…
Günlerce taban teperler.)
