Advert
Advert
Advert
DOĞRUSU VARKEN…-3
İbrahim TIĞ

DOĞRUSU VARKEN…-3

Bu içerik 2892 kez okundu.

 

Gazetede bir haber:

-İstanbul’a Kopenhag’dan gelen uçak zorunlu iniş yaptı.

Doğrusu:

-Kopenhag'dan İstanbul'a gelen uçak zorunlu iniş yaptı.

*

Şahadet-Şehadet: Söylenişleri birbirine yakın bu iki kelimeden “şahadet", şahitlik, tanıklık, şahit olma anlamına, “şehadet" ise şehit olma, kutsal bir dava uğruna ölme anlamına gelmektedir.

*

Dostum Şenol Barutçu’nun yanına gittim.

-Çay alır mısın abi?, diye sordu.

İçimden alamam, param yok ki., diye geçirdim.

-Çay içmek, kahvaltı yapmak, demek varken neden böyle başka dillerin dilbilgisiyle konuşulur, bilmem ki!

*

"Eski"

Eski sıfatı da sıkça yanlış kullanılanlardan…

Türkçemizde kuraldır. İsim tamlamalarının arasına “Sıfat” konulmaz, başına konur.

Sağlık Eski Bakanı değil, Eski Sağlık Bakanı. Zonguldak Eski Valisi değil, Eski Zonguldak Valisi’dir doğrusu.

“Eski Sağlık Bakanı” dendiğinde sağlık işleri için 'eski' demiş olunacağı kaygısını taşıyanlar, görüşlerinden ürettikleri kuralı hiç 'yeni' sözcüğüyle birlikte düşünmüyorlar!...

Hiç, Sağlık Yeni Bakanı, Cumhuriyet Eski Savcısı, Millet Eski Vekili, der miyiz?

Konunun penceresini biraz daha genişletelim. “Yüksek seçim kurulu” derken seçimi yükseltiyoruz kaygısıyla “seçim yüksek kurulu” da demiyoruz.

Örnekleri iyi inceleyin!...

“Eski yemek takımları” yerine, “yemek eski takımları”; “eski koltuk takımı”' yerine “koltuk eski takımı”...

“Eski muhasebe müdürü” yerine “muhasebe eski müdürü”, “Eski bölüm başkanı” yerine Bölüm eski başkanı”, “Eski daire başkanı” yerine “daire eski başkanı”... da demeyiz.

Çünkü Türkçe düşünüşte tamlamalar bütündür, bölünmezler. Sorun, tamlama uzayınca kendini gösteriyor. Uzun tamlamalarda bu doğal bir sorundur.

*

Unutmayalım!...

Dil bir ulusun varlığıdır.

Onu kaybedersek, yok olmamız kaçınılmazdır.

Bu yüzden dilimize sahip çıkalım, sözcükleri konuşurken ve yazarken dikkatli kullanalım.

 

DİĞER YAZILAR
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİRX
ŞAİR VE YAZARLAR SAFRANBOLU’DA BULUŞTU
ŞAİR VE YAZARLAR SAFRANBOLU’DA BULUŞTU
  2 AY İÇİNDE HİZMETE GİRMESİ PLANLANIYOR
2 AY İÇİNDE HİZMETE GİRMESİ PLANLANIYOR