Toplumcu-gerçekçi yazarlarımızdan Sadri Ertem’in doğum yılıyla ilgili internet sitelerinde yer alan o kadar değişik tarihler var ki sormayın!
1888’den tutun da 1889, 1898, 1890,1900, 1903’lere varan bu bilgilerin hangisi doğru?, Hangisi ne inanacağız ya da bu bilgi kirliliğiyle nasıl baş edeceğiz?
İşte uzun süredir yaptığım araştırmalar sonucunda şu gerçek bilgilere ulaştım:
Sadri Ertem’in nüfustaki tam adı: Sadri Etem Ertem.
Nüfus kaydındaki doğum tarihi: 1 Temmuz 1903 Üsküdar-Ölümü ise 13 Kasım 1943 Ankara.
Büyük Dedesi: Hasbî Dede, Kütahya’nın Çavdarhisar ilçesi, Yeşildere Köyü’nden.
Babası: Jandarma Binbaşı İbrahim Ethem Bey (Nüfus kaydında İbrahim Etem), İstanbul’da askeri okullarda tahsil etmiş, Sırp sınırında tabur komutanlığı ardından Tavşanlı askerlik şubesine tayin olmuş daha sonra da Adana’ya gitmiş ve son olarak Konya-Ermenek askerlik şube başkanlığı görevindeyken vefat etmiştir. Kabri Ermenek’tedir.
Annesi: Nadire Hanım (1872-5 Kasım 1920). Kanuni Sultan Süleyman’ın sadrazamlarından Kara Ahmet Paşa’nın torunu Hüseyin ile Fatma Zehra’nın kızı.
Kardeşleri: İhsan (1960 d.- 9 Şubat 1960 ö.)
İlhan (Kızkardeşi) (1903 d-?)
Sadri Etem Ertem: 1 Temmuz 1903 tarihinde Binbaşı İbrahim Ethem Bey ile Nadire Hanımın oğlu olarak dünyaya geldi. Çocukluğu, babasının subay oluşu nedeniyle İstanbul, Tavşanlı, Adana ve Ermenek’te geçti.
Küçük yaşta askerliğinin yanında iyi bir hattat olan babasından hüsn-i hat dersi aldı. Ermenek’te başladığı ilk mektebe babasının vefatı üzerine gittikleri İstanbul’da devam etti. Daha sonra Üsküdar Sultanisini ve Darülfünun Edebiyat Fakültesinin Felsefe şubesinde yüksek tahsil yaptı.
Sadri Ethem Ertem, İstiklal Savaşı kahramanı değil, askerliği raporla geçiren bir kişidir. Basında çalışması ise bu işin kamuflesidir. Tercüman-ı Hakikat ve Tanin gazetelerinde yazdı. Milli Mücadele sırasında Ankara’da bulunarak Milli Mücadeleyi destekleyen gazetelerde çalışmış bu yönde yazılar yazdı.
Öğretmenlik yaptığı okullar: Ankara Sultânîsi Muallimi, Ankara Darü’l-Muallimîn Hukuk ve İktisat Muallimi, Kuleli Askerî Lisesi Musahabatı Ahlakiyye ve İçtimâiyatı, İstanbul İmam Hatip Mektebi Ruhiyat ve Ahlak, Edebiyat ve Kitabet, Kadıköy Kız Orta Mektebi Tarih ve Coğrafya, Gaziosmanpaşa Orta Mektebi Tarih ve Coğrafya, Kadıköy Lisesi Tarih ve Gazi Terbiye Enstitüsü Felsefe ve İçtimâiyat Muallimlikleri.
Daha sonra Dâhiliye Vekâleti Matbuat Umûm Müdürlüğü Müşaviri oldu. Bu görevdeyken 6. Dönem (1939-1943) Kütahya milletvekilliğine seçildi.
13 Kasım 1943’da milletvekili iken kalp krizi sonucu vefat etti. Cenazesi Ankara Cebeci Mezarlığı’ndadır.
Eserleri/ Öyküleri: Silindir Şapka Giyen Köylü (1933), Bacayı İndir Bacayı Kaldır (1933), Korku (1934), Bay Virgül (1935), Bir Şehrin Ruhu (1938).
Romanları: Çıkrıklar Durunca (1931), Bir Varmış Bir Yokmuş (1933), Düşkünler (1935), Yol Arkadaşları (1945).
Anı- Gezi Yazıları: Sovyet Rusya Hatıralarım (1932)
(İbrahim Tığ)
