Kitap, dergi ya da gazete okurken notlar almayı severim. Hatta önemli bulduğum satırların da altlarını kurşun kalem ile çizerim.
İşte, bu aldığım notları da sizlerle paylaşmak istiyorum.
*
-Eğer eleştirilmek istemiyorsanız; hiçbir şey yapmayın, hiçbir şey yazmayın, hiçbir şey konuşmayın, hiçbir şey olmayın…. İngiliz Atasözü.
*
CHP’nin içinden çıkan Demokrat Parti yönetim erkini ele geçirdikten sonra, CHP’yi çökertmek için, mal varlığına el koydu. Cumhuriyetin terleşmesine yarayan kütür kurumlarını kapattı. Para, insanın geçimini sağlamaya, yaşamasını kurtarmasına yarar. Para güç haline gelince yönetim erkini ele geçirmek ister. Celal Bayar’ın “Partini tutanı zenginleştiteceksin” sözünü anımsayalım. Adnan Menderes’in Vehbi Koç’a “Şu 1 lirayı görüyor musun, sizi buna muhtaç ederim” dediğini anımsayalım. Demek varlıklı olanlar yönetim erkini ele geçirenler için çalışacak. Herkesin kendine göre bir ünü bir önemi var. O ün o önem de yönetimde görev alacağını umar. Yönetim erkini ele geçirenlerin bunlardan yararlanması doğaldır. Yönetimin olanaklarından yararlanmak insanı öyle değiştirir ki, yasal olmayan bir düzeni dayatmaya çalışır. Demokrat parti bu yollara başvurdu. Üstelik ordunun onurunu kıran davranışlara da girişti.
Mustafa Şerif Onaran, Cumhuriyet Kitap
*
-Edebiyatımızda Virgül(‘) işaretini bulan ve kullanan Ömer Hayyam’dır.
- Türkçemize, sözün küçüğü anlamına gelen “Sözcük” sözcüğünü Melih Cevdet Anday bulmuş ve kazandırmıştır.
- “Tekel” sözcüğünü Ömer Asım Aksoy, bulmuş ve Türkçemize kazandırmıştır.
- “Gelenek” sözcüğünü İsmet İnönü, bulmuş ve Türkçemize kazandırmıştır.
- “Seçenek” sözcüğünü Emin Özdemir türetmiştir.
- “Bilgi işlem, bilgisayar, yazılım” gibi sözcüklerin babası Prof. Dr. Aydın Köksal’dır.
- “Dil kirlenmesi” sözünü Özdemir İnce Türkçemize kazandırmıştır.
- İngilizce’de ‘bosh’ diye bir sözcük var. Bu sözcük İngilizce’ye Türkçe’den girmiştir. Boş laf, zırva, saçmalık anlamlarına gelen argo bir sözcük.
-Türklerin İngiliz diline bir değerli katkısı da “yarak” sözcüğünü, İngilizcenin söz varlığına kazandırmış olmalarıdır.
*Türkçe’den İngilizceye geçen bir başka sözcük de, “ayran”dır.
-Eserlerinde en fazla sözcük kullanan yazar Susan Sontag (60 binden fazla), Shakespeare ve Hugo eserlerinde 40 binin üzerinde sözcük kullanmıştır.
-Kaç sözcükle konuşuyoruz? 500. Gazete ve dergiler kaç sözcük kullanıyor? 1500-200 arası.
-Türklerin bulduğu tek harf “Yumuşak Ğ”dir. Türkçenin en güzel harflerinden “Ş” sesidir. Yezidi inancına göre ‘Ş’ sesi ile başlayan sözcükleri kullanmak büyük bir suçtur ve onlara “Şeytan”ı anımsatırmış.
-Sıkça kullandığımız; Abur cubur, pezevenk, moruk, murç, dudu, pot kırmak sözcükleri dilimize Ermenice’den geçmiştir.
*
YANLIŞ KULLANILAN DEYİM!
-Ateş olsa cümrü kadar yer yakar.
Cirim: hacim, ebat demektir ve cümleye en fazla kendi boyu kadar zararı olur anlamındadır.
Cürüm: Suç, hata anlamındadır.
Dolayısıyla; bu deyim;
-Ateş olsa cirmi kadar yer yakar. Şeklinde kullanılmalıdır.
*
-Mey muhabbete, içki zaptiyeye götürür.
-Kürek çekmesini bilen mutlaka sandalda yer bulur.
Celal Ş. Telci
