Kendilerine özgü yaşam ve kültürü olan düğünümüzün, derneğimizin vazgeçilmez güzel insanları, ROMAN KARDEŞLERİM…
8 Nisan, Romanların mücadele de birleşmesine bir çağrıdır! Tüm dünya da Romanlar bu günü, 1971 yılında Londra yakınlarındaki Orphington kentinde düzenlenen ilk Dünya Roman Kongresi’ne atfen kutlamaktadır. Kongrede alınan kararlar, o günden bu yana Romanların ayrımcılığa karşı mücadelesini şekillendirmekte ve bu doğrultuda, her yıl 8 Nisan Dünya Romanlar günü olarak, “Barış, refah ve dayanışma için birlik!” anlayışıyla kutlanmaktadır.
Bununla birlikte, Dünya Romanlar Günü tek başına Roman kültürünü kutlamakla sınırlı olmayan, aynı zamanda, Romanların yaşamın her alanında karşı karşıya kaldıkları baskı ve ayrımcılık konusunda farkındalık yaratıldığı ve ayrımcılığa karşı mücadelede birlik ve dayanışmanın altının çizildiği bir gündür. ( Romanlar İçin Diyalog Ağı (RODA)- Roman Hakları Forumu’nun (ROMFO) 8 Nisan Dünya Romanlar Günü nedeniyle basın metni)
Romanların Milli Marşı
Djelem ,Hitlerin katlettiği 500 bin roman için yakılmış bir ağıt. 1971 yılında Londra'da yapılan 1. Dünya Romanları Milli Kongresi'nde bu şarkı, Romanların milli marşı olarak kabul edildi
. Nazi Almanya’sında kendilerine özgü yaşamları, dili, kültürü, ve toplumla uyum sağlayamadığı gerekçesi altında bir anlamda "katli vaciptir" anlayışı ile 500 binden fazla Roman gaz odalarında, fırınlarda yakılarak, tıbbi deneylerde kullanılması, aç bırakılmaları suretiyle yok edilmişlerdir.
2.Dünya Savaşında katledilen ırk olarak genelde Yahudiler bilinir. Romanlar kendi aralarında örgütlü bir yapı kuramadığından Roman Soykırımı: PORRAJMOS-(romanca ‘parçalanmak’) Romanların yeterince gündeme getirilemedi. Yahudiler, Alman Devletinden tazminat almalarına karşın, Romanlar bu hakkını kullanamadı. Tarihin geçmiş sayfalarında sadece Almanya’da soykırıma uğramamışlardır. İngiltere, İsveç’te 1500 yıllarında insanlık dışı uygulamalara maruz bırakıldığı, Romanları asma kanunları olduğu bilinmektedir. Yani bir Romanı asıp öldürmek suç değildi.
Yüzyıllarca göçebe bir yaşam sürdürmelerinden dolayı yazılı bir dili olmadı. Eğitimsiz oluşları, yaşam kültürü diğer toplumlar arasında kabul görmedi. Gittikleri her yerden başka bir yere sürüldüler. Gitmeyenlere işkence... Sindirilmiş, yeryüzünün çaresizleri, esmer tenli insanları karanlık kaderlerine terk edildiler..
CELEM CELEM
Yürüdüm yürüdüm uzun yollar boyu
Ne güzel ki Romanlarla tanıştım
Uzaklara çok uzaklara gittim
Ey Romanlar ey çocuklar
Romanlar nerden geldiyseniz
Şanslı yollar boyu çadırlarınız
Benim de büyük kalabalık bir ailem vardı
Kötü bir grup insan öldürdü onları
Gelin benimle Dünya Romanları
Romanların yolunun açıldığı yerlere
Şimdi ayağa kalkma zamanıdır
Romanlar Ey Romanlar ey çocuklar.
Bugün de Roman halkına yönelik nefret söyleminin, ırkçılığın, ayrımcılığın ve tahammülsüzlüğün işaretleri hâlâ her yerde görülebiliyor.
ALMANLAR (NAZİLER) 500 BİN ROMANI
DİRİ DİRİ FIRINLARDA YAKMIŞ
Almanların Yahudileri yaktığı konusu dünya kamuoyunda tartışılıp hep gündemde tutulmaya çalışılırken Romanlardan hiç bahsedilmiyor. Yahudiler ön planda tutulup, dünya kamuoyu nezdinde çok güçsüz olan Romanlar hep gözardı ediliyor. Savaşın sürdüğü yıllarda Almanlar 500 bin Romanı diri diri fırınlarda yakmış, on binlerce Romanı da göçe zorlamış. Kamplarda kaybolan Romanların sayısı ise tam olarak bilinmiyor.
Romanlar, yerleşik toplumlardan farklı bir yaşam tarzına sahip, dünyanın neredeyse her ülkesinde yaşayan, yüzlerce yıldır göçebelikle yarı-göçebelik arasında bir denge tutturarak yaşayan, son elli yıldır yerleşik hayata geçmeye çalışan, yeryüzünün kadim halklarından biridir.
Kökleri Hindistan'a dayanan bu halk; farklı sınıflar ve coğrafi bölgelerde yaşarken, çeşitli sebeplerle ve farklı tarihlerde, hiç bitmeyecek bir göçe başlarlar. Tarihsel veriler, Romanların, anavatanları Hindistan’dan da savaşlar yüzünden dünyaya dağıldıklarını gösteriyor.
Yola çıkış tarihleri, göç yoları, sınıfsal farklılıkları Çingene (Roman) kavimlerinin bugün de adlarını oluşturur. Rom (Roman), Dom, Lom, Abdal, Ashkal, Mugat ve daha nice kavimler dünyanın dört bir yanına dağılmış, büyük bir ihtimalle Çingene olmayan “gadjolar” tarafından verilen Çingene ismiyle adlandırılmışlardır. Yüzyıllarca bu kelime, bu halkı aşağılamak için sıfat olarak kullanıldı, kullanıyor... Çingene, Gypsy, vb. adlar, diğer halkların adları gibi, saygı duyulmayı hak ediyor…
Romanlara yönelik ırkçılık ve ayrımcılık, yüzyıllardan bu yana varlığını sürdürüyor. Tarih boyunca, birlikte yaşadıkları halkların kültürlerine, yaşamlarına sayısız katkı sunan, bir yanıyla da dünya kültürünün taşıyıcılığını yapan bu zanaatkâr topluluklar varlıklarını sürdürmeyi başardılar.
Dileğim tüm dünyada kutlanan 8 Nisan’ın Türkiye’de de Dünya Romanlar Günü olarak kabul edilmesi…
