Advert
Advert
Advert
DÜNYAYI ETKİLEYEN BÜYÜK SALGINLAR
Faik MEKİK

DÜNYAYI ETKİLEYEN BÜYÜK SALGINLAR

Bu içerik 3430 kez okundu.

 

 Tarih boyunca veba, kolera, Rus Gribi ve İspanyol Gribi gibi dünyayı etkileyen salgınlar milyonlarca insanın ölümüne neden oldu.

    DÜNYADA CORONA VİRÜSÜ VAKA VE ÖLÜ SAYISI KAÇ OLDU?

   Kasım 2019 da Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve iki ay içinde tüm dünyaya yayılan Korona (Covid-19) can almaya devam ediyor

      Dünya genelinde vaka sayısı 222 bin 642’ye ulaşırken covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 9 bin 115 oldu. Virüs nedeniyle en fazla can kaybının yaşandı ülke covid-19’un sıfır noktası Çin oldu. Çin’de şu ana kadar 3 bin 130 kişi hayatını kaybetti. Virüsün Avrupa’daki merkezi haline gelen İtalya’da ise can kaybı sayısı neredeyse Çin’e yaklaştı. En fazla can kaybının yaşandığı ikinci ülke olan İtalya’da 2 bin 978, üçüncü ülke olan İran’da ise bin 284 kişi yaşamını yitirdi. (19 Mart 2020)

SATIR BAŞLIKLARI

·Her musibette bir hayır vardır. Coronavirüs, Hayatta en gerçek yol göstericinin bilim olduğunu tüm dünyaya bir kez daha hatırlattı.

  • Alınan ekonomik önlemlerden sermaye mutlu, vatandaş (işçi, köylü, öğrenci, esnaf…) mutsuz
  • Açıklanan paket hayal kırıklığı yarattı.
  • Laf kalabalığı, tedirginlik ve bilinmezlik artıyor.
  • İtalya gibi geç mi kalıyoruz?
  • Kısıtlı test uygulamasından dolayı tehdidin boyutu tespit edilemiyor mu?
  • Emekli Kuvvet Komutanı Yalman’ın virüsten öldüğünü gazeteciden öğreniyoruz.
  • Merkez Bankası’nın ihtiyat akçesi (kefen parası) harcanmasaydı, salgına karşı daha fazla bütçe ayrılırdı.
  • Türkiye'den ekonomik büyüklük olarak birkaç sıra gerideki Polonya Coronavirüs'ün yarattığı ekonomik tahribata karşı 52 milyar dolarlık bir paket açıkladı.
  •  Türkiye Korona virüsün yarattığı  ekonomik tahribata karşı 15,4 milyar dolarlık bir paket açıkladı.
  • Dünyanın 5. büyük ekonomisi Birleşik Krallık Koronavirüs'ün yarattığı ekonomik tahribata karşı 330 milyar sterlinlik (400 milyar dolar) bir paket açıkladı.
  • Sayıları 600 bini aşan çay ocağı ve kahvehane işletmecileri ve çalışanları ne yiyip içecek, bilen var mı?
  • Esnaf işsizlik desteğiyle, borç ertelemesi istiyor.
  • Dünyada virüse karşı uçak biletlerinde kdv indirimi yapan tek ülkeyiz.
  • Hastaneye ‘’dükkan’’, hastaya ’’müşteri’’ gözüyle bakan, aşı ve serum üreten Hıfzısıhha Enstitüsü’nü kapatan sağlık sistemiyle etkili mücadele yapılamaz.
  •  Corona virüs Kasım 2019 ortaya çıkmasına rağmen vatandaşların umreye gönderilmesi büyük hataydı.
  • Aptallıkta önde giden  20 Türkmenistanlı, İstanbul’da saf alkolden yapılan içkiyi vücutlarına sürüp içtikleri için öldü.
  • Sağlık çalışanlarına gönül borcumuz var. Onlara minnettarız.
  • Son olarak; bilim kurulunun değerli üyeleri sizler siyasetçi değilsiniz. Lütfen başımıza gelen bu felaketi tüm çıplaklığı ile millete anlatın.

İşte insanlık tarihini şekillendiren en ölümcül salgın hastalıklar

"Kara Ölüm” veba salgını: 75 / 1OO milyon insan öldü.

    İnsanlık tarihinin en ölümcül salgınlarının başında “Kara ölüm” olarak da nitelendirilen veba salgınları geliyor. Tarihteki veba salgınları Atina, Antoninus, Kıbrıs, Justinianus gibi isimlerle değişik tarihlerde patlak verdi ve milyonlarca insanın ölümüne yol açtı. Veba salgınlarının en büyüklerinden biri 75 ila 100 milyon insanı öldürdüğü tahmin edilen Kara Veba Salgını oldu. 1347-1351 yılları arasında Avrupa’da büyük yıkıma yol açan veba salgını, Asya'nın güney batısında başlayarak 1340'lı yılların sonlarında Avrupa'ya ulaştı. Salgına Yersina pestis adlı bakterinin yol açtığı düşünüldü.

Viral kanamalı ateş salgını: 5 / 10 milyon insan öldü.

   4 ayrı RNA virüsünün yol açtığı “Kanamalı ateş” salgınları, 1545-1548 yılları arasında Meksika’da ortaya çıktı ve tahminen 5 ile 15 milyon insanı öldürdü.

İspanyol vebası: İspanya’da 76 bin insan öldü.

    Veba bu kez 1647-1652 yılları arasında İspanya’yı kasıp kavurdu. “Kara Ölüm", İspanya’da 76 bin ölümden sorumlu tutuldu.

Kolera salgını: Avrupa’da 1500 insan öldü.

    1817-1824’de Asya ve Avrupa’da ortaya çıkan kolera salgını, 1899- 1923 yılları arasında yaklaşık 1.500 bin kişiyi öldürdü. Vibrio cholerae adlı bakteriyle gelişen kolera, bağırsak enfeksiyonuna, daha sonra şiddetli ishale neden olan bir hastalık. Kolera, 1817′de Japonya’da, 1826′da Moskova’da, 1831′de Berlin’de, Paris’te ve Londra’da salgınlar yaptı. Osmanlı İmparatorluğu’nda 1912-1913 Balkan Savaşı sırasında görülen kolera salgını ciddi kayıplara sebep oldu.

Birinci Dünya Savaşı sırasındaki  Tifüs salgını: 3 milyon insan öldü.

     1914 - 1918 yılları arasında Tifüs bakterisini taşıyan bitlerin neden olduğu salgın savaşın beraberinde getirdiği bir olguydu. Avrupa ve Asya'da 25 milyon kişi hastalandı ve özellikle Sovyetler Birliği ülkelerinde 3 milyona yakın insan hayatını kaybetti. Batılı ülkeler salgına neyin neden olduğunu daha hızlı anladı ve bitlerden kurtulmak üzere önlemler alındı. Doğu ülkeleri ise daha geç önlem aldı ve bu nedenle dünyanın bu kısmında çok daha fazla sayıda insan hayatını kaybetti.

Amerika'nın su çiçeği ile tanışması: Avrupa’nın üçte biri ile Amerikan Kızılderililerinin %90’ı öldü.

    15. yüzyılda Avrupalılar yeni dünyayı yani Amerika'yı keşfetti. Bu keşif sonucunda, kendilerinde bulunan bakteri ve mikropları da buraya getirdiler. Bunun sonucunda ise Avrupa'nın üçte birinin ölmesine neden olan suçiçeğini Amerika kıtasındaki yerlilere bulaştırdılar. Bu olay sonucunda Amerika kıtasındaki yerli nüfusun yüzde 90'ı hayatını kaybetti. 19. yüzyılın başına kadar her iki Amerika yerlisinden biri Avrupa'dan gelen hastalıklar nedeniyle öldü.

İspanyol gribi: 50 milyon insan öldü.

   20. yüzyılın en büyük salgınıdır. Gribe yakalananlar nefes darlığı çekerek 48 saat içinde öldü.

    İspanyol gribi ya da İspanyol nezlesine, 1918-1920 yılları arasında H1N1 virüsünün ölümcül bir alt türü yol açtı. İspanyol Gribi, 18 ay içinde 50 ile 100 milyon arası insanın ölümüne sebep olarak insanlık tarihinde bilinen en büyük salgınlardan biri oldu. Birinci Dünya Savaşı'nın son aylarında tüm dünyayı etkisi altına alan İspanyol gribinin, dört yıl süren savaşın bitmesinde rol oynadığı düşünülüyor.

HIV-AIDS salgını: 3 milyon 300 bin insan öldü.

    2014 yılında dünyada yaklaşık 36.9 milyon insanın HIV pozitif olduğu belirtildi. 2010 yılında 1.8 milyon insan AIDS nedeniyle hayatını kaybetti, bu sayı 2005 yılında 2.2 milyondu. The Lancet'te yayınlanan bir raporda, 2015 Global Hastalık Yükü Çalışmasına göre HIV enfeksiyonunun 1997 yılında 3,3 milyon hastayla zirve noktasına eriştiği tahmin ediliyor.

Domuz gribi:

    Asya gribi, 1957- 1958 yıllarında 2 milyon,

    Rus gribi 1889-1890 arasında 1 milyon

    Hong Kong gribi 1968-1969 yılları arasında 1 milyon insanı öldürdü. Domuz gribi ise 2009 yılında 284 bin kişinin canına mal oldu.

Ebola salgını: 11.300'den fazla insan öldü.

   2013-2016 yılları arasında Batı Afrika’da patlak veren Ebola salgını 11.300’den fazla ölüme yol açtı. Batı Afrika Ebola salgını, Aralık 2013'te Gine'de başladı, Liberya, Sierra Leona gibi Batı Afrika ülkelerine yayılan ve Haziran 2016'da sona eren salgın sonucunda virüs 28 bin 616 kişiye bulaştı. Bu salgın, hastalığa yakalanan kişi ve ölümler açısından tarihteki en ölümcül ebola salgını olarak kayıtlara geçti.

Çin yeni tip corona virüs salgını (COVİD 19): 9 bin 115 insan öldü. (19 Mart 2020)

   2019 sonlarında, Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıktı. Yüksek ateş, öksürük ve sonrasında gelişen zatürre ile seyreden yeni tip corona virüs hızla yayılarak tüm dünyayı etkisi altına aldı. Son verilere göre dünya genelinde 82 bini aşkın kişi virüse yakalandı, ölü sayısı 2 bin 798'e yükseldi. Virüsün yayıldığı ülke ve bölgelerin sayısı ise 42'yi geçti.

Corona Virüsten Korunma Yolları

   Hastalıktan korunmak için bağışıklık sisteminin üst düzeyde tutulması gerekmektedir. Bunun için de; dengeli beslenme ve sağlıklı bir yaşam tarzı çok önemlidir. Düzenli uyku, ellerin sık sık yıkanması, öksürük ve hapşırık durumunda mendil kullanılması, yabancı materyallerle temas sonrası ağız, burun ve gözlere temas edilmemesi, kapalı ve havasız yerlerde mümkün olduğunca durulmaması hem corona virüs, hem de diğer solunum yolu virüslerinin bulaşmaması için etkili olacaktır.

                                          Uzm. Dr. Ayşe Şadiye Sert

                                Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

   Kapitalist sistem, dünyanın ekositemini (doğal çevre)  bozmaya devam ettikçe, dünya virüs salgınından, dolayısıyla kitlesel ölümlerden  kurtulamaz.

   Tek dileğim; Corona virüsü, İspanyol Gribi gibi insan ölümüne neden olmasın!...

   Panik Değil, Önlem Kurtarır!...

   Sağlık hizmeti, halka ücretsiz verilmeli.

 

DİĞER YAZILAR
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİRX
ŞAİR VE YAZARLAR SAFRANBOLU’DA BULUŞTU
ŞAİR VE YAZARLAR SAFRANBOLU’DA BULUŞTU
  2 AY İÇİNDE HİZMETE GİRMESİ PLANLANIYOR
2 AY İÇİNDE HİZMETE GİRMESİ PLANLANIYOR